پس از اینکه عقد نکاح بین مرد و زن، صورت می گیرد، زوجین نسبت به هم متعهد و موظف به رعایت حقوق و تکالیفی در مقابل هم می شوند. یکی از این تکالیف که رعایت آن بر زن واجب است، تمکین نام دارد. اما در برخی موارد، زن مجاز به عدم تمکین خواهد بود که در ادامه تمامی آن ها را بررسی خواهیم کرد. برای اثبات هر کدام از این شرایط بهتر است با یافتن شماره وکیل طلاق در مشهد اقدام به دریافت مشاوره کنید. زیرا اگر دادگاه تشخیص دهد که زن مجاز به عدم تمکین نیست، او را مجبور به تمکین خواهد کرد و در صورت عدم تمکین از نفقه محروم خواهد شد.
قانون تمکین زن در برابر شوهر
طبق شرع و قانون، زن پس از ازدواج، موظف به تمکین در برابر شوهر است. شوهر نیز در مقابل، موظف به پرداخت نفقه به همسر خود است. بدیهی است که اگر زن از شوهر خود تمکین نکند، نفقه نیز به او تعلق نخواهد گرفت. البته در صورتی که عدم تمکین زن از شوهر، دلیل قانونی نداشته باشد. به بیان دقیق تر اگر عدم تمکین زن از شوهر خود به دلیل موانع قانونی باشد، نفقه به او تعلق می گیرد. در صورت عدم پرداخت نفقه از جانب مرد، زن می‌تواند اقدام به انجام طلاق از طریق نفقه نماید.
نکته: به خانمی که از همسر خود تمکین نکند در اصطلاح، ناشزه می گویند.
تمکین به دو نوع عام و خاص تقسیم می شود:
- تمکین خاص
شامل وظایف خاص خانم در قبال همسر می شود. منظور از تمکین خاص، رابطه جنسی معقول است.
- تمکین عام
شامل تمامی وظایف خانم در قبال همسر در زندگی زناشویی می شود.
در چه صورت، خانم مجاز به عدم تمکین است؟
طبق آنچه در بخش قبلی ذکر شد، زن تحت یک سری شرایط، مجاز به عدم تمکین است که عبارتند از:
- شوهر به بیماری های جنسی و مقاربتی مبتلا باشد.
- زن به نوعی بیماری، مبتلا باشد.
- سلامت بدنی، مالی و شرافتی زن در معرض خطر باشد.
- محل زندگی توسط زن، تعیین شده باشد.
- زن از حق حبس استفاده کند.
باید به این مسئله اشاره کنیم که مرد لازم است با راه های اثبات عدم تمکین آشنایی داشته باشد تا بتواند به دادگاه مراجعه نموده و دادخواست خود را ثبت کند. اما در این بخش از مقاله قصد داریم هرکدام از موارد بالا را در بیشتر توضیح خواهیم داد.
شوهر به بیماری های جنسی و مقاربتی مبتلا باشد
“هرگاه شوهر بعد از عقد مبتلا به یکی از امراض مقاربتی گردد زن حق خواهد داشت که از نزدیکی با او امتناع نماید و امتناع به علت مزبور مانع حق نفقه نخواهد بود.”
مطابق ماده 1127 قانون مدنی یکی از مواردی که خانم مجاز به عدم تمکین از همسر خود است، ابتلای همسر به یک بیماری جنسی و مقاربتی است. لازم به ذکر است که این ماده، فقط عدم تمکین در روابط زناشویی را مجاز می داند و زن همچنان موظف به تمکین عام زوجه است.
زن به نوعی بیماری، مبتلا باشد
ابتلای خانم به برخی از بیماری ها نظیر قرن (مسدود بودن آلت تناسلی) به او این اختیار را می دهد که از تمکین خودداری کند. ناگفته نماند که عدم تمکین در این مورد هم مانند مورد قبلی تنها به روابط زناشویی مربوط و از نوع تمکین خاص است.
ضرر بدنی، مالی و یا شرافتی زن را تهدید کند
“اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی و یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن می تواند مسکن علیحده اختیار کند و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر‌عهده شوهر خواهد بود.”
مطابق ماده 1115 قانون مدنی، اگر زن ادعا و اثبات کند که در صورت زندگی در کنار همسر خود از نظر بدنی، مالی و یا شرافتی دچار ضرر و زیان می شود مجاز به عدم تمکین خواهد بود. در این حالت، زن می تواند نسبت به جدا کردن منزل خود از مرد اقدام کند و همچنان مرد، موظف به پرداخت نفقه است.
محل زندگی توسط زن، تعیین شده باشد
یکی دیگر از مواردی که خانم مجاز به عدم تمکین می شود، تعیین محل زندگی توسط خانم است.
“زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.”
طبق ماده 1114 قانون مدنی، زن باید در منزل تعیین شده از سوی همسر خود زندگی کند، مگر اینکه وظیفه تعیین منزل بر عهده زن باشد. در این صورت، زن این مجوز را دارد که از زندگی با همسر خود خودداری کند. البته دیگر وظایف زن مربوط به تمکین پا برجاست و زن کماکان موظف به رعایت آن هاست.
زن از حق حبس استفاده کند
” زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظایفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود . ”
بنا بر ماده 1085، اگر زن قبل از برقراری رابطه زناشویی، مهریه خود را درخواست کند، تا زمانی که مهریه او پرداخت نشده مجاز به عدم تمکین است. وظیفه پرداخت نفقه در این مدت، همچنان بر عهده مرد است. در برخی شرایط ممکن است مرد اقدام به پیدا کردن راهی برای فرار از پرداخت مهریه کند و در این شرایط شما با اثبات معامله فرار از دین مهریه می‌توانید او را محکوم نمایید.
آثار عدم تمکین خانم در موارد مجاز
تا این جا مواردی که زن مجاز به عدم تمکین است را بررسی کردیم. حال سوالی که پیش می آید این است که عدم تمکین زن در موارد مجاز چه آثاری را در پی دارد؟
آثار عدم تمکین خانم در موارد مجاز عبارتند از:
پرداخت حق نفقه به زوج
اگر عدم تمکین زن، دلیل قانونی داشته باشد، نفقه همچنان به وی تعلق می گیرد. در صورتی هم که مرد نفقه همسر خود را پرداخت نکند، زن می تواند دادخواست نفقه را از طریق دادگاه خانواده ثبت کند.
دادن حق طلاق به زوجه
در ادامه مورد قبلی اگر شوهر پس از حکم صادر شده در رابطه با پرداخت نفقه زن که با مجوز قانونی، تمکین نکرده باز هم نفقه را پرداخت نکند این مجوز به زن داده می شود که اقدام به طلاق یک طرفه کند. در واقع این یکی از شرایطی است که زن می‌تواند در صورت ناراضی بودن مرد از او طلاق بگیرد.
منع زوج از ازدواج مجدد
ازدواج مجدد مرد، شرایط خاص خود را دارد که یکی از آن ها عدم تمکین زن است. اما اگر خانم مجاز به عدم تمکین بوده، مرد از ازدواج مجدد محروم خواهد شد.
نتیجه گیری بررسی موارد مجاز به عدم تمکین خانم!
در این مقاله آموختیم که زن در مواردی خاص، مجاز به عدم تمکین از شوهر خود است. عدم تمکین اگر قانونی باشد، حق نفقه را از او سلب نمی کند و مرد کماکان موظف به پرداخت نفقه به همسر خود است.
